ΕΑΜ Καλλιτεχνών

«Οι περισσότεροι από τους εικαστικούς καλλιτέχνες που στρατεύτηκαν στον πόλεμο κατά των Ιταλών» - τόνισε η Εύα Μελά - «συνέχισαν τον αγώνα στην Κατοχή και εμπνεύστηκαν έργα βιωματικά από την Κατοχή, για την Αντίσταση, που τα ολοκλήρωσαν μετά την απελευθέρωση. Η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων καλλιτεχνών με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εντάχθηκε στην Αντίσταση. Μια τεράστια δραστηριότητα αναπτύχθηκε απ' τους καλλιτέχνες. Τα σωματεία των καλλιτεχνών αγωνίσθηκαν για την επιβίωση
των καλλιτεχνών και του λαού. Οι καλλιτέχνες κατέβηκαν μαζί με το λαό στις μεγάλες διαδηλώσεις και συγκρούστηκαν στους δρόμους με τα στρατεύματα Κατοχής και με τους συνεργάτες τους. Ιδιαίτερα οι σπουδαστές της Σχολής Καλών Τεχνών, με τον ενθουσιασμό και την αυτοθυσία τους, έγραψαν μερικές από τις πιο λαμπρές σελίδες της  Αντίστασης. Το Σεπτέμβριο του 1941, με την ίδρυση του ΕΑΜ, ιδρύεται και το ΕΑΜ Καλλιτεχνών, με πυρήνα μέλη της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών που έπαιρναν συσσίτιο σε αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Eνα χρόνο αργότερα, το Νοέμβριο του 1942, η Ηλέκτρα Αποστόλου συσπείρωσε στο ξύλινο καφενείο του Ζαππείου μεγάλη ομάδα χαρακτών, μελών του ΕΑΜ Καλλιτεχνών, ως καλλιτεχνικό συνεργείο για τις ανάγκες της προπαγάνδας: Τις προκηρύξεις, τις αφίσες και τα συνθήματα, όλα χαρακτικά σε ξύλο και λινόλαιουμ. Το Νοέμβριο του 1942 μπήκαν τα θεμέλια για την πρώτη ξεχωριστή αντιστασιακή οργάνωση των καλλιτεχνών».

Σημειώνεται επίσης ότι στην Αντίσταση και στους μετέπειτα αγώνες συμμετείχαν πολλοί μεταξύ των οποίων οι Α. Τάσσος, Μέμος Μακρής, Λουκία Μαγγιώρου, Βάσω Κατράκη, Κ. Πλακωτάρης, Φ. Ζαχαρίου, Γ.  Σικελιώτης, Σπύρος Βασιλείου, Α. Θεοδωρόπουλος, Ορέστης Κανέλλης, Α. Παχής, Χ. Δαγκλής, Σ. Πολυχρονιάδου, Αγ. Αστεριάδης, Βάλιας Σεμερτζίδης, Δ. Γιολδάσης, Γ.  Βακιρτζής, Γ. Δήμου, Αλ. Κορογιαννάκης, Γ. Βελησσαρίδης και άλλοι. Σημαντική συμμετοχή στον αγώνα είχαν οι Ηλίας Φέρτης, Γιάννης Στεφανίδης, Βασίλης Αρμάος, Ιάσων Μολφέσης, Αντώνιος Δάλκος, Θόδωρος Δρόσος, Απόστολος Μπάρμπογλου, Μίνως Αργυράκης, Π. Ευθυμιάδης, Νίκος Καστανάκης, Γ. Μαρουδής, Τ. Καλμούχος, Δημ. Σακελλαρίδης, Αννα Κινδύνη, Δάβης, Γ. Τσαρούχης, Ορέστης Κανέλλης, Χατζής, Ασαντούρ Μπαχαριάν, Κ. Θετταλός, Κ. Ηλιάδης, Φωκίων Δημητριάδης, Γ. Μανουσάκης, Τ. Μάρδας, Μαρία Ζωϊτοπούλου, Δέσποινα Αρμάου, Γ. Λυδάκης,
Πάνος Σαραφιανός, ο Μεγαλίδης, ο Μελετζής, ο Γιώργης Βαρλάμος κ.ά. Από τη δράση της οργάνωσης των καλλιτεχνών στην Κατοχή στον τομέα των συνδικαλιστικών  διεκδικήσεων ήταν η παροχή συσσιτίου στους καλλιτέχνες και η σύσταση του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου. Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος ήταν καρπός της  Αντίστασης και έγινε νόμος του κράτους το 1944 στην Ελεύθερη Ελλάδα.